Derneğimiz

Birinci Dünya savaşı sonunda savaş bölgelerinden (Çanakkale ve diğer cepheler) İstanbula gelip ihtiyaçlarını karşılayamayan ve memleketlerine gidemeyen yaralı harp malûllerinin;memleketlerine gönderilmelerinin sağlanması, eksik uzuvlarının yerine protezlerinin taktırılması (tahtadan yapılma) giydirilmeleri ve harçlıklarının sağlanması amacıyla 1915 yılının son aylarından Harbiye Nazırı Enver Paşanın talimatıyla İstanbul Merkez Kumandanı Miralay Cevdet Bey ve onbir arkadaşı tarafından “Malulini Guzata Muavenet Heyeti” adı altında bir heyet olarak teşekkül ettirilmiştir.

Bu heyete öncelikle yaralı harp malûllerinin iaşe ve ibatesini sağlamak amacıyla parasal yardım toplama işine girmiş ve İstanbul da tellal dolaştırılarak evlerde ihtiyaç fazlası malların ve ev yapımı işlerin malûllere yardım için getirilmesini ve bu malların Çakmakcılar Yokuşundaki Büyük Handa panayır kurulmak suretiyle satılacağı ilan edilmiştir. Bu şekilde malûllere başkalarının yardım amacıyla başlattıkları çalışmalara daha sonraları malûl olanlarda dahil olarak çalışmalar yürütülmüştür. Kurulan Yardım Heyeti gelir temin etmek için ticari faaliyetlerde de bulunmuştur. Bu faaliyetler içerisinde Türk sinemasının gelişmesine önayak olmak üzere Müdafaai Milliye Cemiyeti ve Malûlini Guzata Heyeti ile birlikte Alman firması ile ortaklık kurularak 1921 yılında Siyah-beyaz film üretme fabrikası kurulmuştur. Aksaray civarında Muavenet pazarı (bu günün Migros, Ordupazarları vb.)kurarak gelir teminine gidilmiştir Ayrıca Devletten Tepebaşı ve Üsküdardaki tiyatro binalarının işletilmesi alınarak bu tiyatro binalarının kiraya verilmesi ve film fabrikasından elde edilen gelirlerle malûllere yardım edilmeye devam edilmiştir.

Malûllere yardım şeklinin belirlenmesi açısından Eylül 1336 tarihinde Malûlini Askeriyeye Muavenet Heyeti Nizamnamesi yürürlüğe girmiş ve yardımlar bu nizam nameye göre yapılmaya başlanmıştır. Malûl Gazilere yapılan bu yardımlara karşılık Devlet tarafından 19 Teşrisani 1337 tarihli 166,21 Şubat 1340 tarihli 419 sayılı Kanunlar çıkarılarak tütün ve tütün mamullerinden belli bir oranda hisse ayrılmak suretiyle onlara yardım edilmeye başlanmıştır. Gelir elde etme ve yardım yapma devam ederken 30 Mayıs 1929 tarihli 1485 sayılı Kanunla daha önce Malûl Gaziler Heyeti olarak değiştirilen heyetin hesapları tasfiye edilip mal varlığı paraya çevrilerek harp malûllerine dağıtılmıştır. Başlangıçta heyet olarak kurulan derneğimiz heyetin 1929 yılında tasfiyesinden sonra 1931’de Ordu Malûlleri Cemiyeti,1940’da Ordu Malûlleri Birliği,1945’de Malûl Gaziler Birliği,1959’da Harp Malûlü Gaziler Cemiyeti,1961’de de Türkiye Harp Malûlü Gaziler,Şehit Dul ve Yetimleri Derneği adıyla faaliyet göstermiştir.

Zaman içerisinde derneğimiz dışında bir çok malûl gazi ve şehit dul ve yetimleri dernekleri kurulmuş ve bir nevi Dernek enflasyonu ortaya çıkmıştır. Aynı amaç uğruna faaliyet gösteren bu derneklerin 18 Haziran 1983 gün ve 18081 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 2847 sayılı Kanunla Türkiye Harp Malûlü Gaziler,Şehit Dul ve Yetimleri Derneği adı altında birleşmeleri hüküm altına alınmıştır. Böylelikle Dernek 2847 sayılı Kanunla kurulu bir dernek olarak 1984 yılından bu tarihe çalışmalarını sürdürmektedir.